Bosfor sohilidagi muhtasham qasrlar har bir sayyohni hayajonga soladi. Yevropa va Osiyo qit’alarini tutashtirgan Istanbulning eng muhim madaniy meroslaridan biri bo‘lgan bu binolar turli davrlarga oid va turli me’moriy uslublarga ega. Yevropa va Onado‘li sohillarida joylashgan saroylar Bosfor bo’g’ozidan yanada hashamatli ko’rinadi. Ushbu go’zal uylarni ko’rishning ideal usuli, qayiq sayohatlari bo‘lib, shaharning ajoyib manzaralari bilan to’ldirilgan o’ziga xos sayohat tajribasini taklif qiladi.
Maftunkor Istanbul
Istanbul Bosfor bo’g’ozining markazi bo’lgan. 17-asr va undan keyingi davrlarga mansub hayratlanarli qasrlar “o‘rmonlarga suyanib, oyoqlarini dengizga uzatgan” Usmonli tarixining o‘ziga xos davrini aks ettiradi. Usmonlilar davridagi inshootlar, odatda, ikki yoki uch qavatli, ko‘p xonali va bo‘limlari bilan turar joy va ko‘shk tarzida qurilgan bo‘lib, uyning joylashishi va rangi egasining maqomini ifodalagan. Ko’pchiligi tosh yoki g’isht, yog’och bilan qurilgan bo’lib, qo’lda chizilgan bezaklari va dafna derazalari Usmonli me’morchilik san’atining ildizlariga ishora qiladi. Sohil bo’yidagi joylashuviga ko’ra, saroylarning aksariyatida qayiq portlari bor edi.
Dolmabahche saroyi, Chiragan saroyi, Adile Sulton saroyi, Beylerbeyi saroyi va Kuchuksu pavilonlari bugungi kunda Bosfor bo‘yida ko‘rish mumkin bo‘lgan eng muhim inshootlardan bo‘lsa-da, suv yo‘lining har ikki tomoni 300 dan ortiq saroy bilan o‘ralganligi taxmin qilinadi. Bog‘oz ichi sayohati davomida Yevropa tomonidan Ortako’y, Kurucheshme, Arnavutko‘y, Bebek, Rumelihisari, Emirgan, İstinye, Yeniko‘y, Tarabya va Sariyerda bir biridan shohona saroylarni ko’rsangiz, Onado‘li tomonidan esa Kuzgunjuk, Beylerbeyi, Chengelko‘y, Vaniko’y, Kandilli, Anadoluhisari, Kanlija, Chubuklu, Pashabahche va Beykozda ko‘z qamashtiruvchi turar joylar sizni o‘ziga rom etadi. Bu binolarning bir qismi respublika davrida, aksariyati esa Usmonlilar imperiyasi davrida qurilgan. Omon qolgan tuzilmalarning ba’zilarining tabiatni muhofaza qilish ishlari natijasida avvalgi ulug’vorligi tiklandi va mehmonxonalar, muzeylar yoki ajoyib tadbirlar o’tkaziladigan joylarga aylantirildi. Ko’pgina saroylar hali ham Istanbullik oilalarning qarorgohi bo’lib xizmat qilmoqda.
Istanbulning sokin vohasi: Bosfor
Bosforni kesib o’tishning eng zo’r yo’li qayiqda bo’lib, u yerda qirg’oq bo’ylab marvarid kabi tizilgan qasrlar sizni maftun qilmay qo‘ymaydi. Istanbuldagi qayiq sayohatlari odatda gavjum Kabatash va Emino‘nu mahallalaridagi parom iskalalaridan jo’naydi. Odatda qisqa yoki uzoq turlar sifatida mavjud bo’lgan ushbu qayiq sayohatlari tashrif buyuruvchilar orasida juda mashhur bo’lib, cheklangan vaqt ichida Bosfor va uning qirg’oq bo‘yi go’zalligidan bahramand bo’lish imkoniyatini beradi. Yana bir variant – yanada moslashuvchan va eksklyuziv tajriba uchun maxsus qayiq ijaraga olish mumkin. Bahor kelishi bilan Bosfor sohili pushti, nilufar va binafsha rangdagi qizil kurtakli gullar bilan jonlanadi. Beykozdan Uskudar va Kuzgunjukgacha, tarixiy yarim oroldan Beshiktosh, Kurucheshme, Yeniko’y va Rumeli Hisarıgacha cho’zilgan bu rang-barang kamalak Istanbulning dengiz bo’yidagi turar-joylarining ajoyib husniga husn qo‘shadi. Bosfor bo’ylab bahorgi sayohatingiz delfinlarni suvda sayr qilish paytiga to‘g‘ri kelsa, ajabmas.
Shaharning diqqatga sazovor joylari
Bosfor sohilida mahalliy va xorijiy sayyohlar hamda istanbulliklar uchun shaharning eng diqqatga sazovor joylari joylashgan. Bosfor boʻgʻozida bu megapolisning jonliligini ifodalaydigan jonli va yoqimli atmosferani taqdim etishdan tashqari, ajoyib baliq restoranlari, xalqaro va turk taomlarini taqdim etuvchi Mishlen darajasidagi restoranlari, shinam kafelar va hatto tungi klublar joylashgan!
Bosfor bo‘g‘ozi bo‘ylab sayr qilish ko‘chadagi mazali taomdan tortib an’anaviy musiqachining ekspromt konsertigacha kutilmagan taasurotlarni qoldirishi mumkin.
Malohat Artikova